De inflatie in de eurozone heeft in juli 2021 het laagste niveau in meerdere maanden bereikt en staat momenteel op 2,6 procent. Dit blijkt uit de meest recente snelle schatting van het statistiekbureau Eurostat voor de maand februari en brengt de Europese Centrale Bank (ECB) dichter bij haar doelstelling van een inflatie van twee procent. Toch blijft de ECB voorzichtig en houdt voorlopig vast aan het handhaven van de rentetarieven. Een belangrijke factor hiervoor is de groei van de cao-lonen, waaraan de centrale bank momenteel bijzondere aandacht besteedt.

Volgens een recente schatting van de ECB zijn de cao-lonen in de eurozone in het vierde kwartaal van 2023 met 4,5 procent gestegen. Hoewel deze stijging kleiner is dan voorheen, is deze nog steeds te hoog om op de lange termijn prijsstabiliteit te garanderen. Het moment voor een renteverlaging hangt daarom vooral af van de verdere ontwikkeling van de cao-lonen in het huidige eerste kwartaal. Als de cao-onderhandelingen tussen vakbonden en werkgeversverenigingen tot gematigde resultaten leiden, zal het pad voor een renteverlaging vrij zijn. Anders kan het zijn dat de leden van de ECB nog maandenlang op een rentewijziging zullen wachten. Want hoge loonstijgingen kunnen op de lange termijn een negatieve invloed hebben op de inflatie, met name als de productiviteit laag blijft en bedrijven de hogere loonkosten doorberekenen aan hun klanten.

Om vroegtijdig inzicht te krijgen in de loondynamiek, heeft de ECB een intern waarschuwingssysteem ontwikkeld, dat ook bekend staat als "Wage Tracker". Hierbij worden direct cao-afspraken in zeven van de 20 eurolanden geanalyseerd, om niet te hoeven wachten op officiële statistieken die pas later worden gepubliceerd. Deze voorafgaande informatie wijst erop dat de loondruk in de eerste helft van 2024 tijdelijk zal afnemen, maar daarna vermoedelijk weer sterker zal stijgen richting vijf procent.

De ECB kijkt met grote nervositeit naar de ontwikkeling van de cao-lonen, omdat vakbonden momenteel niet bereid zijn tot compromissen en terughoudendheid. De hoge inflatie van het afgelopen jaar heeft zijn sporen nagelaten bij de werknemers. Volgens het Federaal Statistisch Bureau zijn de cao-lonen in Duitsland in 2023 met 3,7 procent gestegen, wat aanzienlijk lager is dan de gemiddelde inflatie van 5,9 procent. Dit leidde tot een merkbare daling van de koopkracht van de werknemers. Het instituut WSI, dat nauwe banden heeft met de vakbonden, meldt bovendien een daling van de koopkracht van de cao-lonen naar het niveau van 2016. De lopende cao-onderhandelingen zullen daarom waarschijnlijk gekenmerkt zijn door duidelijke reële loonstijgingen, aldus WSI-loonexpert Thorsten Schulten.

Vakbonden en werknemers gaan versterkt de salarisonderhandelingen van 2024 in, omdat de arbeidsmarkten in de eurozone nog steeds goed bezet zijn en er een tekort aan vakmensen is. Maar ondanks de huidige daling van de inflatie, die voornamelijk te wijten is aan gedaalde voedselprijzen, blijft het kerninflatiecijfer zonder rekening te houden met voedsel en energie hoog met 3,1 procent. Vanwege sterke loonsverhogingen wordt verwacht dat dit tot ver in het komende jaar boven de twee procent zal blijven, zoals Sebastian Becker van Deutsche Bank schat. Het zal daarom enige tijd duren voordat de kerninflatie dicht bij het inflatiedoel van twee procent van de ECB komt.

Hoewel economen de vooruitgang in de strijd tegen de tijdelijk hoge inflatie van de afgelopen twee jaar als bemoedigend beschouwen, waarschuwen sommigen voor te veel optimisme gezien de huidige situatie. De ECB blijft daarom voorzichtig en houdt de ontwikkeling van de cao-lonen nauwlettend in de gaten.