Economie en politiek

De economie van Spanje is de twaalfde grootste economie ter wereld. De belangrijkste economische sectoren zijn toerisme, communicatie- en informatietechnologie, de metaalverwerkende industrie, machinebouw, landbouw en de petrochemische industrie. De belangrijkste export- en importpartners zijn Frankrijk en Duitsland.

Sinds de grondwet van 1978 is Spanje een parlementaire monarchie. Het verklaart Spanje tot een sociale en democratische rechtsstaat die zich wijdt aan vrijheid, gerechtigheid, gelijkheid en politiek pluralisme. Het Spaanse volk, waaruit alle staatsmacht voortkomt, is de drager van de nationale soevereiniteit. Het staatshoofd staat als symbool voor eenheid en continuïteit. Zijn taken zijn het benoemen of ontslaan van de minister-president en de leden van de regering.

Sinds 2007 heeft de Spaanse economie aanzienlijke moeilijkheden ondervonden. Nadat er eerst 15 jaar lang economische groei had geheerst, begon toen de recessie en is de werkloosheidsgraad nu een van de hoogste in Europa (in 2007 bedroeg deze slechts 8%, in 2013 ongeveer 25%). Vooral de vastgoed- en bankensector zijn zwaar getroffen. De voorheen gematigde staatsschuld is sinds 2008 sterk gestegen.

Spanjaarden staan ook bekend om hun banken en toerisme. De grote Spaanse bedrijven waren banken met de toonaangevende banken Banco Santander, het op een na grootste financiële instituut van Europa, en Banco Bilbao Vizcaya Argentaria, met een focus op Spanje, Portugal en Midden- en Zuid-Amerika.

Grote individuele bedrijven zijn de telecommunicatiegigant Telefónica, de nutsbedrijven Iberdrola en Gas Natural, de verzekeringsmaatschappij Mapfre, het infrastructuurbedrijf Abertis en het textielbedrijf Inditex.

Spanje is zeer zwaar getroffen door de pandemie. In 2021 wilde Spanje het coronavirus overwinnen. Maar de economie ligt op apegapen en de schatkist is leeg.

In het verleden was Spanje sterk agrarisch georiënteerd, maar in de laatste decennia heeft voornamelijk de industrie aan belang gewonnen. De belangrijkste sectoren van de Spaanse industrie zijn dus de petrochemie, de landbouw, de metaalverwerkingsindustrie, de machinebouw, de communicatietechnologie en het toerisme. Een andere typische sector is de bouwindustrie met Grupo ACS en Ferrovial aan de voorhoede.

De grootste bedrijven

Aena, de grootste luchthavenexploitant van Spanje. Aena is de eigenaar en exploitant van maar liefst 46 Spaanse luchthavens en daarmee de duidelijke nummer één in het land. Met meer dan 264 miljoen gasten per jaar maakt dit het bedrijf tot een van de bekendste luchthavenexploitanten wereldwijd. Hierdoor ontstaat een van de diepste grachten: wie als toerist naar Palma de Mallorca, Ibiza, Barcelona of naar de Canarische Eilanden wil vliegen, “moet” op een van de luchthavens van Aena landen. Omdat nieuwe luchthavens niet meer goedgekeurd worden, beschikt Aena over een natuurlijk monopolie. Dit monopolie maakt een bijzonder hoge cashflow mogelijk. Deze ligt bij een ongelooflijke 1.500 miljoen EUR per jaar en maakt van Aena een echte cashmachine. De aandeelhouders verdienen door hoge dividenden mee.

Een ander groot en bij investeerders bekend bedrijf is Iberdrola S.A. Dit bedrijf is een Spaanse elektriciteitsproductie- en distributiemaatschappij, gevestigd in Bilbao. In het jaar 2008 was het bedrijf de zevende grootste Europese elektriciteitsproducent. Tot de kernactiviteiten behoren de opwekking, overdracht, distributie en marketing van elektriciteit en aardgas. Met zijn diensten bereikt het Spaanse bedrijf ongeveer 16 miljoen klanten, waarvan negen miljoen in Spanje. Het bedrijf behoort ook tot de grootste producenten van hydro-, thermische- en nucleaire energie in Spanje. Het bedrijf voorziet bijna heel Spanje van stroom.

Zoals hierboven al aangegeven, is ook de Banco Santander, die onder andere in Duitsland enkele locaties heeft, een Spaanse universele bank. De bank is actief in de zakelijke en particuliere sector. Voor particulieren en kleinere bedrijven biedt de onderneming naast het dagelijkse betalingsverkeer ook creditcards, consumptieve kredieten, leningen of investeringen. Voor grotere bedrijven biedt de bankinstelling advisering, cashmanagement, risicobeheer en vermogensbeheer. Het netwerk van de onderneming bestaat uit ongeveer 12.000 vestigingen wereldwijd. De bank focust haar activiteiten op 10 kernmarkten: Spanje, Duitsland, Polen, Portugal, Verenigd Koninkrijk, Brazilië, Mexico, Chili, Argentinië en de VS. Daarnaast is ze echter ook actief in andere landen. Samen met Elavon, een aanbieder voor internationale betalingsverwerking, exploiteert Banco Santander een joint venture voor detailhandeldiensten.

De grootste en belangrijkste handelsplaatsen

In Madrid bevindt zich ook de belangrijkste beurs van Spanje in het Palacio de la Bolsa. De beurs is de grootste van in totaal vier beurzen in Spanje, andere beurzen zijn te vinden in Barcelona, Bilbao en Valencia. Als een andere handelsplaats is er ook Bats Europe.

Koersontwikkeling van de indices

De IBEX 35 (Iberia Index) is een aandelenindex, die de 35 belangrijkste Spaanse bedrijven omvat. De index werd geïntroduceerd op 14 januari 1992.

De basis van de index ligt op 3.000 punten per 31 december 1989. In tegenstelling tot de DAX is dit een prijsindex zonder de invloed van dividenden. Momenteel staat de index IBEX 35 op meer dan 8.700 punten. De bedrijven met het grootste gewicht in de index zijn Iberdrola, Inditex, Banco Santander en Cellnex.

Handelstijden in Spanje

De aandelenhandel vindt plaats tijdens de handelsuren van 09:00 uur tot 17:35 uur lokale tijd.