Economie en politiek

Japan is de derde grootste economie ter wereld. De Japanse economie is in de afgelopen eeuw aanzienlijk gegroeid. Met veel kapitalisme, ijver en innovatievermogen heeft Japan het voor elkaar gekregen om in te lopen op de Verenigde Staten en van een opkomend land een wereldmacht te worden, en er is nog steeds ruimte voor inhaalbewegingen. Bij Duitse investeerders is Japan echter niet zo bekend of populair.

Waarom is dit het geval en waarom heeft Japan nogal wat in te halen? De Japanse crash van 1986 en de aanhoudende crisis sinds 1990 zijn de oorzaak. In 1986 begon een periode die Japan sindsdien ernstig zou belasten.

Japanse en buitenlandse investeerders zagen veel potentie in de Japanse markt en begonnen daar alle activa te kopen. Er ontstond een enorme activa-bubbel. Gewone bedrijven werden verhandeld met K/W-verhoudingen van 100 en hoger. De Nikkei 225 steeg naar een niveau van bijna 39.000 punten. Deze bubbel kon zich vijf jaar lang handhaven.

In 1992 vond de grote crash in Japan plaats en er ging veel beleggersgeld verloren. Na de aanvankelijk sterke economische groei belandde Japan in een zeer lange stagnatieperiode. Een langdurige periode van geringe productiegroei begon. De bevolking werd steeds ouder, de salarissen in Japan zijn nauwelijks gestegen.

Japan Vandaag

Vandaag is Japan een ander land. Shinzo Abe van de LDP wordt in 2012 de minister-president van Japan. Hij introduceert de zogenaamde "Abenomics" als economisch programma. Onder zijn regering begint Japan weer te groeien. De consumptie neemt toe. Belangrijke banen kunnen weer worden ingevuld. Een nieuw tijdperk voor Japan begint.

Premier Shinzo Abe heeft dus een nieuw economisch pad ingeslagen om meer kapitalisme te durven. De oudere bevolking terugbrengen op de arbeidsmarkt en het menselijk kapitaal vergroten. Japan ontwikkelt zich ook technologisch verder. In het verleden was Japan al bekend om zijn industrie en technologie. Vandaag de dag wil Japan terugkeren naar zijn oude glorie. Er wordt onder andere geïnvesteerd in robots, hernieuwbare energie en waterstof.

Japan is een liberale markteconomie die deels nog steeds door de staat wordt gestuurd. In vergelijking met Duitsland zijn de belastingen lager en zijn de wetten voor werknemers minder strikt. In september 2020 ging Abe met pensioen. Hoewel hij slechts acht jaar in functie was, was dit de langste tijd die een premier in Japan ooit het volk heeft geleid.

Zijn opvolger is Yoshihide Suga. Hij heeft aangekondigd dat hij niet wil breken met Abes beleid. De angst van de politiek zit diep dat men de fragiele groei van de Japanse economie weer zou kunnen stoppen. Het Japanse volk heeft te lang geleden onder de slechte economische situatie. Het gebrek aan arbeidskrachten heeft er echter toe geleid dat Japan een bolwerk is geworden voor industriële robots en de autofabrikanten van Japan richten zich op waterstofmobiliteit als oplossing voor klimaatverandering, zeer innovatief.

De grootste bedrijven

Itochu, SoftBank, Nintendo en Sony zijn de grote bekende bedrijven in Japan. Itochu is een onafhankelijk bedrijf en tegenwoordig actief als een van de grootste handelsbedrijven ter wereld. Hierbij richt men zich op de volgende segmenten: voedingsmiddelen, machinebouw, energie & chemicaliën, en activiteiten rondom metalen, grondstoffen, textiel en vastgoed.

Softbank is de grootste startup-investeerder ter wereld. Ze investeren in startup-bedrijfsmodellen die al vele jaren op de markt zijn gevestigd, maar tegelijkertijd nog enorm veel potentieel naar boven hebben. SoftBank investeert als klassieke "Venture Capitalist" relatief laat binnen de startup-fase.

Nintendo is misschien wel het bekendste gamingbedrijf ter wereld. En een van de zeer weinigen die echt vele decennia voortbestaan. Net als Disney is het Nintendo gelukt om figuren en merken te creëren die onze hele menselijke cultuur vormgeven: Super Mario, Donkey Kong, Legend of Zelda, Animal Crossing, Super Smash Bros en natuurlijk Pokemon. Wat het medium ook is: speelkaarten, Gameboy, Wii, Nintendo DS, Nintendo Switch of een app (Pokémon GO).

Sony is de grootste elektronicagigant van Japan en een echt conglomeraat op de elektronicamarkt. Sony produceert elektronica zoals camera's, televisies of smartphones, heeft een groot financieringsbedrijf, een muziekuitgeverij en is een van de grootste gamingbedrijven ter wereld. Sonys Playstation is overal ter wereld bekend.

De grootste en belangrijkste handelsplaatsen

De Tokyo Stock Exchange. Ze is de grootste beurs van Japan en de op twee na grootste beurs ter wereld, wat betreft de marktkapitalisatie van de daar genoteerde aandelen (na de New York Stock Exchange en de NASDAQ).

De Osaka Exchange is de op één na grootste effectenbeurs van Japan. Hier worden vooral derivaten zoals futures en opties verhandeld. De op één na grootste beurs voor aandelen is de Nagoya Stock Exchange. De handel in Japan concentreert zich echter overwegend op de Tokyo Stock Exchange.

Koersontwikkeling van de indices

De Nikkei 225 is de bekendste index uit Japan. Hij wordt meestal beschouwd als de leidende index in Japan. De berekening ervan is gebaseerd op het feit dat de individuele aandelen in de index gewogen worden naar hun prijs, in plaats van naar de marktkapitalisatie. Dit betekent dat hoe hoger de koers is, hoe meer dit bijdraagt aan de ontwikkeling van de index.

Dit wegingsproces is tegenwoordig vrij ongebruikelijk, waardoor de Nikkei-index onder kritiek staat omdat deze de Japanse economie niet correct zou weerspiegelen. De toonaangevende Japanse Nikkei-index heeft ook na de crisis in Japan op de lange termijn nauwelijks rendementen kunnen behalen. Momenteel staat de index boven de 27.000 punten.

De Topix-index wordt uitgegeven door de beurs in Tokio en wordt gezien als een grote concurrent van de Nikkei. Hij meet de prestaties van meer dan 2.000 bedrijven en is gewogen naar marktkapitalisatie. Hierdoor vertegenwoordigt hij de Japanse economie veel beter.

Beurshandeltijden in Japan

De beurshandel in Japan is relatief kort. Er wordt gehandeld tussen 9:00 uur en 15:00 uur met een uur pauze voor de lunch. Dus wordt er gehandeld tussen 01:00 uur en 07:00 uur Midden-Europese Tijd.