In de strijd tegen hoge schulden en moeilijke zakelijke ontwikkelingen zal Bayer voorlopig afzien van een opsplitsing van het concern. Dit maakte de farmaceutische en agrochemische gigant dinsdag bekend tijdens zijn Capital Markets Day. De hindernissen voor een mogelijke opsplitsing zijn momenteel te groot, zo wordt vanuit het bedrijf vermeld. In plaats daarvan richt Bayer zich op de herstructurering van de interne structuren om op middellange termijn kosten te besparen. De lijdensweg van de beleggers wordt zo verder verlengd, aangezien er tot 2024 met dalende operationele winsten rekening gehouden moet worden. De toch al getroffen aandelen kelderden dinsdag naar een nieuw dieptepunt sinds 2005.
De beslissing van Bayer om voorlopig af te zien van een splitsing kwam onverwachts, aangezien veel experts een dergelijke maatregel hadden verwacht. "Velen hadden een splitsing van Bayer verwacht", schrijft analist Peter Spengler van DZ Bank in een eerste beoordeling. Met deze beslissing valt echter een mogelijke koersstimulans weg. "Er zijn echter meestal geen snelle en eenvoudige oplossingen voor bestaande problemen." De focus op het verbeteren van de operationele prestaties lijkt veelbelovend, maar het is een langetermijnproces.
Bayer CEO Bill Anderson ziet vier hoofdproblemen binnen het bedrijf die dringend aangepakt moeten worden: patentverlopen en de ontwikkelingspijplijn in de farmaceutische divisie, rechtszaken in de VS rondom het onkruidverdelgingsmiddel glyfosaat en de chemische stof PCB, hoge schulden en een hiërarchische bureaucratie. "Deze vier uitdagingen beperken onze handelingsmogelijkheden aanzienlijk - of we nu drie divisies hebben of minder bedrijfssectoren." Een verkoop van de Consumer Health-divisie, die vrij verkrijgbare geneesmiddelen omvat, zou een manier kunnen zijn om de schulden te verminderen, aldus Anderson. Een afscheiding zou echter gepaard gaan met hoge kosten en fiscale effecten.
Daarnaast genereert deze divisie stabiele inkomsten. In plaats van een mogelijke verkoop of een tijdrovende splitsing van het concern na te streven, wil Anderson zich eerst richten op interne herstructureringen. Dit is echter niet tegelijkertijd mogelijk. Mocht de aandelenkoers zich echter niet significant en duurzaam herstellen, dan zal het onderwerp van een mogelijke splitsing van de Consumer Health-divisie snel weer op de agenda staan, gelooft fondsmanager Markus Manns van Union Investment.
Een centraal punt in de herstructurering van Bayer is het nieuwe organisatiemodel, dat jaarlijkse besparingen van twee miljard euro vanaf 2026 moet mogelijk maken. Van de huidige maximaal twaalf hiërarchische niveaus tussen de CEO en de klanten moeten er slechts vijf tot zes overblijven, legde HR-directeur Heike Prinz uit. Een leidinggevende moet verantwoordelijk zijn voor ten minste 15 werknemers. Ter vergelijking: momenteel leiden meer dan 30 procent van de 17.000 leidinggevenden kleine teams met vier of minder werknemers.
Al in januari kondigde Bayer een significante reductie van arbeidsplaatsen in Duitsland aan. Het is echter onduidelijk hoeveel van de huidige 22.200 werknemers getroffen zullen worden.
Inzicht in de rechtszaken in de VS verklaart Bayer nieuwe benaderingen na te streven om juridische risico's te verminderen. Beleggers hebben lang kritiek gehad omdat het concern er tot nu toe niet in is geslaagd om een streep te zetten onder de problematiek rond glyfosaat. Financieel directeur Wolfgang Nickl verklaarde tijdens de presentatie voor analisten en investeerders dat deze kwestie Bayer al 13 miljard euro heeft gekost. Eind januari stonden er nog 54.000 rechtszaken open, 2.000 meer dan in oktober. De voorzieningen bedroegen 6,3 miljard US dollar (5,7 miljard euro). Nickl merkte op dat hij hoopte dat dit bedrag toereikend zou zijn, maar kon dit echter niet garanderen. Hij benadrukte echter dat veel personen, waaronder ook de accountants, de zaak zeer methodisch bekeken.
De problemen gerelateerd aan glyfosaat ontstonden toen Bayer onder leiding van Werner Baumann in 2018 Monsanto overnam voor meer dan 60 miljard dollar. Intussen zijn nieuwe advocatenkantoren ingeschakeld en is er een juridisch expert, Lori Schechter, voorgesteld voor de raad van toezicht. "Elk negatief oordeel zullen we aanvechten", zei Anderson. "Maar het is duidelijk dat alleen een verdedigingsstrategie niet volstaat." Om succesvol te zijn, behoort volgens Anderson ook een nauwe samenwerking met politieke actoren. Wat hij daar precies mee bedoelt, liet hij in het midden. Op maandag meldde de "Financial Times" echter dat Bayer lobbywerk verricht in de VS om wijzigingen in de wetgeving van de federale staten te bevorderen. Het doel is om te bevestigen dat federale wetgeving voorrang heeft op de wetten van de staten bij de etikettering van onkruidverdelgers zoals Roundup.
De vraag of Roundup kankerverwekkend is, wordt al lang besproken. Bayer betoogt dat de Amerikaanse milieubeschermingsautoriteit als federale instantie heeft vastgesteld dat dit niet het geval is en het product daarom geen waarschuwing nodig heeft. Daardoor voorkomt federale wetgeving ook in individuele Amerikaanse staten schadevergoedingsclaims vanwege vermeend onvoldoende waarschuwingen over het kankerrisico. Dit onderwerp drukt al jaren op de aandelenkoers van Bayer. Voor het eerste vonnis tegen het bedrijf in de zomer van 2018 stond de aandelenkoers op 93 euro, momenteel is deze ongeveer 26 euro.
Hierdoor is Bayer op de beurs nog maar net iets meer dan 26 miljard euro waard - ongeveer de helft van wat alleen voor Monsanto werd betaald. In de operationele business is op dit moment geen snel herstel in zicht. Voor 2024 wordt een verdere daling van de operationele winst verwacht. Het operationele resultaat (Ebitda), aangepast voor wisselkoerseffecten en bijzondere posten, zou tussen de 10,7 en 11,3 miljard euro moeten liggen. Analist Richard Vosser van de bank JPMorgan verwacht dat deze prognose geen grote verandering in de marktverwachtingen teweeg zal brengen. In 2023 had Bayer te maken met lagere glyfosaatprijzen en een zwakker farmaceutisch bedrijf in China.
Het concern investeert steeds meer in de ontwikkeling van cel- en gentherapieën om de farmaceutische tak op de lange termijn te stimuleren. Dit omdat de geleidelijk aflopende patenten op de bestseller Xarelto in de komende jaren voelbaar zullen zijn. Dit werd nog versterkt door het falen van een belangrijke studie met een potentieel opvolgend medicijn eind 2023. Het operationele resultaat daalde met 13,4 procent naar 11,7 miljard euro, mede als gevolg van negatieve valuta-effecten ter waarde van 375 miljoen euro.
