Bouwactiviteit in de kantorensector: Aantal nieuwe kantoorgebouwen daalde aanzienlijk in 2022

Het landschap van kantoorvastgoed lijkt na een boomfase steeds meer veranderd, gedreven door de aanhoudende trend richting thuiswerken en de crisisstemming in de bouwsector. Er tekent zich af dat de voltooiing van nieuwe kantoorgebouwen in Duitsland merkbaar terugloopt. Volgens een rapport van het Statistische Bundesamt werden in het jaar 2022 in totaal 1563 kantoor- en administratiegebouwen voltooid, dat is 13,6 procent minder dan nog in het voorcrisisjaar 2019. In vergelijking met het jaar 2002 betekent dit zelfs een daling van 46 procent. Sinds het begin van de registraties sprongen alleen de cijfers van het jaar 2010 met 1533 voltooide kantoorgebouwen er negatiever uit. Ook de groei van nieuwe kantoorruimtes verminderde in vergelijking met de laatste twintig jaar met meer dan 43 procent. Het aantal bouwvergunningen voor kantoor- en administratiegebouwen zette deze negatieve trend voort. Voor het afgelopen jaar noteerden de statistici dat er 16,6 procent minder bouwvergunningen werden verleend dan in het jaar ervoor. Dit wijst op een voortzetting van de teruggang in nieuwbouw van kantoorgebouwen. De verandering in werkcultuur richting meer thuiswerk leidt tot een overaanbod aan kantoorruimtes, wat leegstand tot gevolg heeft. Naast de daaruit voortvloeiende desinteresse van investeerders in de verwerving van dergelijke gebouwen, dragen ook de gestegen rente en materiaalkosten bij aan de demping van de nieuwbouw, ook al heeft de stijging van de bouwprijzen zich in het jaar 2023 enigszins afgevlakt. De crisis in de sector van het commercieel vastgoed heeft niet alleen wereldwijd effect op de balansen van banken, maar raakt ook binnenlandse financiers zoals de Deutsche Pfandbriefbank en de Aareal Bank. Een soortgelijk beeld doet zich voor bij handelsgebouwen, waarvan de voltooiingsaantallen eveneens sterk terugliepen. Hier speelt de boom van online handel een rol. In het jaar 2022 werden slechts 887 nieuwe handelsgebouwen opgeleverd, wat vergeleken met 2019 een daling van meer dan een kwart betekent. Overeenkomstig daalde ook de handelsoppervlakte met bijna 33 procent naar 1,47 miljoen vierkante meter. De handel bevindt zich daarmee eveneens in een kritische aanpassingsfase.