CDU i FDP politycy domagają się cięć w dziedzinie społecznej, podczas gdy Handelsblatt analizuje możliwe oszczędności w programach społecznych, takich jak ochrona dzieci, dochód obywatelski i emerytura. Jednak wątpliwe jest, czy obietnice kanclerza federalnego Olafa Scholza (SPD), że wskutek wyroku Federalnego Trybunału Konstytucyjnego w sprawie zadłużenia, nic się nie zmieni w codziennym życiu obywateli, zostaną spełnione.

Ampelowa koalicja stoi przed nową dużą debatą, w ramach której musi być omawiana rola państwa opiekuńczego w konsolidacji budżetu. Na przykład szef frakcji FDP, Christian Dürr, opowiada się za oszczędnościami również w obszarze społecznym. Odpowiednio przewodniczący CDU, Friedrich Merz, zaproponował zrezygnowanie z planowanego powszechnego świadczenia dla dzieci i podwyżki świadczenia obywatelskiego. Według projektu rządowego budżetu na rok 2024, wydatki społeczne stanowią około 38 procent całkowitych wydatków, za które odpowiada minister pracy Hubertus Heil (SPD). Ale gdzie można znaleźć potencjał oszczędności w budżecie i jak ocenić propozycje Unii?

Kontynuacja projektu prestiżowego świadczenia dla dzieci, inicjowanego przez ministra ds. rodziny Lisę Paus (Zieloni), spotyka się nie tylko z krytyką ze strony przewodniczącego CDU, ale także od strony Stowarzyszenia Powiatów, Rady Kontroli Norm i samych krajów. Krytykowane są przede wszystkim wysokie koszty administracyjne oraz niskie korzyści dla rodzin. Na samą administrację w pierwszym roku zaplanowano wydatki w wysokości 400 milionów euro, do 2028 roku roczne koszty mają wzrosnąć do prawie sześciu miliardów euro. W związku z tym lider frakcji finansowej Unii, Christian Haase (CDU), proponuje rozwinięcie dodatku dla dzieci zamiast trzymania się świadczenia dla dzieci, które ma być wprowadzone dopiero w 2025 roku.

To przyczyniłoby się do uniknięcia tworzenia nowej struktury administracyjnej z tysiącami pracowników. Jednak partnerzy koalicji popierają ten projekt i podkreślają poprawę sytuacji potrzebujących rodzin jako ważny cel polityki społecznej. Martin Gassner-Herz, sprawozdawca FDP, podkreśla, że w trudnych sytuacjach finansowych polityka nie powinna zaniedbywać ważnych projektów społecznych. Dagmar Schmidt, zastępca przewodniczącego frakcji SPD, ostrzega przed oszczędzaniem na niskich dochodach i dalszym dzieleniem społeczeństwa. Problem rozdziału w społeczeństwie musi zostać rozwiązany na korzyść rodzin. Profesor prawa społecznego Constanze Janda również dostrzega problemy związane z podstawowym świadczeniem dla dzieci, ale podkreśla, że deklarowanym celem koalicji jest poprawa świadczeń dla rodzin.

Wnioski: W długoterminowej perspektywie istnieje potencjał oszczędności w przypadku dziecięcego zabezpieczenia podstawowego, jednak rezygnacja z projektu ze względu na ostre debaty w ramach koalicji oznaczałaby koniec sojuszu Ampel. Wprowadzenie dochodu obywatelskiego na początku roku spowodowało wzrost wskaźnika świadczeń o niecałe dwanaście procent. Zbliża się kolejna podwyżka o ponad dwanaście procent na zmianę roku. Krytykowane jest to przez Christiana Haase z CDU, gdyż wielu pracowników nie odnosi korzyści z takiego wzrostu wynagrodzeń.

Według jego obliczeń państwo wyda w nadchodzących latach, włączając koszty zakwaterowania, 50 miliardów euro rocznie na obywatelskie świadczenia. Haase podkreśla, że chodzi tu mniej o "hamak", a bardziej o "wymagania i wsparcie". Jednak prawniczka socjalna Constanze Janda dostrzega tu pewne granice, ponieważ Federalny Trybunał Konstytucyjny ograniczył cięcia w obywatelskich świadczeniach. Kwoty te muszą pokrywać podstawowe potrzeby ludzi, włączając w to koszty wynajmu i ogrzewania.

Zmieniono procedurę dostosowywania stawek regulacyjnych, ponieważ koalicja światełek nie uznawała tego za pewne w obliczu wysokiej inflacji. Zamiast dostosowywania z wsteczną datą, teraz dokonuje się dostosowania prognozującego do wskaźnika inflacji. Minister pracy Hubertus Heil przypomina, że Unia również zgodziła się na tę zmienioną procedurę.

Minister Finansów Christian Lindner (FDP) apparently nie jest gotów podważać pułapów Burgergeld. Pomimo nacisku oszczędności, koalicja Ampel zgodziła się na mocniejsze podwyższenie podstawowej kwoty wolnej od podatku i kwoty wolnej od podatku dla dzieci na przełomie roku niż planowano. Lindner uzasadnia to tym, że beneficjenci świadczeń społecznych także powinni skorzystać z podwyżek wynagrodzenia.

Podsumowanie: Konstytucyjne skróty w dziedzinie świadczeń dla obywateli są trudne, dlatego należy raczej skupić się na stworzeniu zachęt do pracy i gruntownej reformie nieskoordynowanych systemów zabezpieczenia socjalnego. Ma to na celu zapewnienie, aby praca nie była karana niższymi dochodami.

Fundusz emerytalny stoi przed nowymi wyzwaniami po tym, jak wyrok Trybunału Konstytucyjnego potwierdził plany koalicji światełek dotyczące zmniejszenia wydatków na emerytury. Rząd planuje obciąć dotacje federalne o 600 milionów euro w latach 2024-2027. Również cztery planowane dodatkowe wypłaty po 500 milionów euro na lata 2022-2025 zostały już zlikwidowane w zeszłym roku.

To przyczynia się do deficytu w wysokości 1,1 miliarda euro dla ubezpieczenia emerytalnego, jak podkreślił przewodniczący zarządu Alexander Gunkel. Odpowiada to około 80 procent wydatków na dodatek do emerytury podstawowej, który faktycznie powinien być finansowany przez podatników.

Aby osiągnąć dalsze oszczędności, koalicja rezygnuje również z planowanej inwestycji w wysokości 10 miliardów euro w kapitałowe filary systemu emerytalnego, tzw. kapitał pokoleniowy, w przyszłym roku. Sekretarz generalny Rady Gospodarczej CDU Wolfgang Steiger proponuje dodatkowo cofnięcie środków emerytalnych z poprzednich lat, takich jak emerytura od 63. roku życia, emerytura dla matek i emerytura podstawowa. Dokładne określenie wpływu tej propozycji na ogólny wsparcie federalne jest jednak niemożliwe, jak twierdzi ZUS.

To przetłumacz na polski następujący nagłówek:
"Wartość tej jest ustalana co roku na podstawie rozwoju płac i składek, a nie na podstawie konkretnych dodatkowych wydatków na "prezenty emerytalne" krytykowane przez Steigera. Ogółem rząd planuje przelać do funduszu emerytalnego około 113 miliardów euro, co stanowi około 30 procent przewidywanych wydatków. Mało prawdopodobne jest, że SPD ani Unia nie mają interesu w cofnięciu wspólnie uzgodnionych środków emerytalnych, ponieważ w ten sposób zaspokajają oczekiwania swojej bazy wyborczej."

Największy potencjał oszczędności dla państwa leży w długoterminowym zrezygnowaniu z obiecanej przez koalicję koalicję świateł stabilizacji poziomu emerytur na poziomie 48 procent. Ponieważ jeśli wyższe wydatki nie będą finansowane przez płacących składki, pozostaje tylko jedna możliwość: podatnicy. Trudne zadanie w czasach, gdy coraz większa presja nakłada się na budżet federalny.

Podsumowanie: Przyszłość kasy emerytalnej pozostaje nadal niepewna, podczas gdy polityka stara się poradzić sobie z równowagą między kontrolą kosztów a spełnianiem obietnic wyborczych. Jednak rozwiązanie problemu nie leży w redukcji już podjętych środków, lecz w odpowiedzialnej długoterminowej strategii.