Iran unter Druck: Jak Teheran reaguje na rosnące napięcia z Izraelem?

Iran stoi przed trudną decyzją: jak skutecznie uderzyć w Izrael, nie wywołując wojny, która mogłaby ogarnąć cały Bliski Wschód? To wyzwanie najwyraźniej opóźniło atak, który kilka dni temu uważano za bezpośrednio zbliżający się. „Iran znalazł się w kropce”, powiedziała Dina Esfandiary, główna doradczyni ds. Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej w International Crisis Group. „Chce działać przeciwko Izraelowi w sposób na tyle silny, by powstrzymać go przed dalszą eskalacją. Równocześnie nie chce jednak wciągnąć regionu w wojnę, która mogłaby zaangażować USA i inne kraje.” Iran zapowiedział, że zamierza ukarać Izrael za zabójstwo czołowej osobistości Hamasu w Teheranie. Mimo to podkreśla, że nie może to doprowadzić do wybuchu wojny na szeroką skalę w regionie. Teheran mówi o konieczności przywrócenia swojego „odstraszania” wobec swojego arcywroga, który nie potwierdził, ani nie zaprzeczył, że jest odpowiedzialny za śmierć Ismaila Haniyeha. Jedną z opcji byłoby zaatakowanie celów wojskowych w Izraelu, podobnie jak podczas ataku rakietowo-dronowego w kwietniu. Ten jednak spowodował jedynie minimalne szkody, ponieważ izraelskie siły powietrzne, wspierane przez USA, Wielką Brytanię, Francję i Jordanię, zdołały przechwycić większość pocisków. Pod naciskiem USA Izrael odpowiedział wówczas ograniczonym uderzeniem na irańską bazę lotniczą, co szybko zmniejszyło napięcia. Inną możliwością dla Iranu jest wykorzystanie swojego sieci uzbrojonych pełnomocników, w tym milicji w Iraku, libańskiego Hezbollahu i Huti w Jemenie, do atakowania Izraela rakietami i dronami. Celem mogłoby być przytłoczenie zdolności obrony powietrznej Izraela i zakłócenie zarówno infrastruktury wojskowej, jak i cywilnej, jak wyjaśniła Burcu Ozcelik z Royal United Services Institute w Londynie. W Iranie zapanowało przerażenie z powodu zabójstwa Haniyeha, politycznego przywódcy Hamasu, w centrum Teheranu, w rządowym domu gościnnym. Konserwatywna gazeta Kayhan podkreśliła, że Islamska Republika i jej sojusznicy nie znają czerwonych linii, gdy chodzi o ukaranie Izraela. Obawy przed działaniami odwetowymi skłoniły USA do wysłania większej liczby myśliwców, statków i rakiet do regionu, aby wspierać Izrael. Obserwuje się także falę skoordynowanych działań dyplomatycznych między przedstawicielami zachodnimi i arabskimi. Jak donosi Bloomberg, Grupa Siedmiu i Katar podjęli próbę uspokojenia Iranu. Jordania wysłała do Teheranu swojego ministra spraw zagranicznych z podobnym celem. Cała ta dyplomacja mogłaby doprowadzić do „wyważonej, ograniczonej reakcji” Iranu, twierdzi Ozcelik. Od 7 października, kiedy Hamas, uznawany przez USA i Unię Europejską za organizację terrorystyczną, zaatakował Izrael z Gazza, zabijając około 1.200 osób i biorąc 250 zakładników, geopolityka na Bliskim Wschodzie radykalnie się zmieniła. Kolejna ofensywa Izraela spowodowała, według służb zdrowia w kontrolowanym przez Hamas obszarze, śmierć ponad 40.000 osób. Podczas gdy Iran rozważa swój następny krok, nadal istnieje ryzyko, że błędna kalkulacja, być może ze strony pełnomocników, którzy zbyt daleko posuną swoje ataki rakietowe i dronowe, może sprowokować znacznie silniejszą reakcję Izraela. To mogłoby być szczególnie kosztowne dla przywództwa religijno-politycznego, które już zmaga się z wysokimi wewnętrznymi niepokojami. „Nie chcą bezmyślnie wpakować się w regionalny konflikt, którego nie mogą wygrać”, powiedziała Esfandiary.