Elon Musk, bekend om zijn gevoel voor humor, heeft zich met een nieuw politiek project op de voorgrond geplaatst. Onder de regering van de beoogde Amerikaanse president Donald Trump zal Musk de leiding nemen over het Department of Government Efficiency (Doge) – een taskforce voor het stroomlijnen van de Amerikaanse bureaucratie, die toevallig dezelfde naam draagt als een populaire cryptovaluta. Maar achter het ironische spel met namen schuilt een serieuze vraag: Kunnen groei en bezuinigingen tegelijkertijd slagen?

Wirtschaftlich orientieren sich Unternehmen oft entweder an Wachstum oder an Kostensenkung – selten an beidem zugleich. In der Tech-Branche beschreibt die „Rule of 40“ einen idealen Zustand, bei dem Umsatzwachstum und EBITDA-Marge zusammen 40 Prozent ergeben. Doch für viele Unternehmen bedeutet ein Fokus auf das eine oft den Verzicht auf das andere.

Economisch richten bedrijven zich vaak op groei of kostenverlaging – zelden op beide tegelijk. In de techsector beschrijft de "Rule of 40" een ideale toestand waarbij de omzetgroei en de EBITDA-marge samen 40 procent bedragen. Maar voor veel bedrijven betekent een focus op het een vaak het opgeven van het ander.

Voorbeelden uit de industrie verduidelijken dit conflict. Boeing en Intel, beide met stagnerende omzetten, hebben onlangs tweecijferige inkrimpingen van hun personeelsbestand aangekondigd om de winstgevendheid te waarborgen. Nike en Walt Disney daarentegen hebben ondanks solide omzetten ook bezuinigingsmaatregelen genomen om hun efficiëntie te verhogen.

Silicon Valley-reuzen zoals Meta Platforms en Alphabet tonen echter aan dat kostenbesparingen niet noodzakelijk ten koste gaan van de groei. Meta verklaarde 2023 tot het "jaar van efficiëntie" en verhoogde ondanks ontslagen de omzet. Alphabet volgt soortgelijke strategieën onder leiding van de nieuwe financieel directeur Anat Ashkenazi.

Musk zelf levert een overtuigend voorbeeld van deze spagaat. Tesla kon recent de productiekosten per voertuig verlagen tot een recordlaagte, wat niet alleen de marges versterkt, maar ook het omzetpotentieel verhoogt. Als Trump de subsidies voor elektrische voertuigen zou afschaffen, zou dat vooral Tesla's onrendabele concurrenten kunnen treffen – een scenario dat Musk actief ondersteunt. Zijn standpunt: subsidies zouden in "alle industrieën" moeten worden afgeschaft.

Vergelijkbaar met zijn bedrijven zou Musk ook in de Amerikaanse overheid inefficiënties kunnen verminderen. Tesla-medewerkers werden al aangemoedigd om verspilling direct te melden, en bij Google leidden "Simplicity Sprints" tot een reorganisatie van werkprocessen. Dergelijke maatregelen zouden middelen kunnen vrijmaken om in toekomstprojecten te investeren – of het nu gaat om humanoïde robots of de kolonisatie van Mars.

Het succes van Doge zal afhangen van de vraag of Musk inefficiënte bureaucratieën rationaliseert of essentiële structuren in gevaar brengt. Het evenwicht tussen besparen en investeren blijft een uitdaging die zowel de Amerikaanse economie als de politieke agenda van Trump zal beïnvloeden.