Amazon ve Google’un elektrik tedariki için önemli anlaşmalar yapmasının ardından bu hafta nükleer enerji şirketlerinin hisseleri rekor seviyelere ulaştı. Bu anlaşmalar, teknoloji devlerinin enerji yoğun yapay zeka veri merkezlerini düşük CO₂ salınımlı elektrikle beslemek amacıyla ABD'de yeni nesil bir düzine Küçük Modüler Reaktörün (SMR'ler) kullanımını destekliyor.

ABD borsasında işlem gören SMR geliştiricileri Oklo Inc ve NuScale Power'ın hisse senetleri geçen hafta sırasıyla yüzde 99 ve yüzde 37 arttı. X-energy ve Kairos Power gibi rakipler de finansman anlaşmaları duyurdu. Cameco, Oklo, NuScale, Constellation ve BWX Technologies'in hisse senetleri hafta boyunca rekor seviyelerde işlem gördü.

Yatırımcılar, bu açıklamaları, 2011 yılında Japonya'daki Fukuşima kazasından bu yana zayıflamış olan nükleer sektörün yeniden canlanmaya başladığının bir kanıtı olarak görüyor. Veri merkezlerinin artan yaygınlığı, ABD'deki elektrik talebinin tarihi büyümesini destekleyerek, fosil yakıtlara olan bağımlılığı azaltma ve karbonsuzlaştırma çabalarını baltalıyor.

Constellation Energy Group, ABD'deki en büyük geleneksel reaktör filosunun işletmecisi, yıl başından bu yana hisse değerini ikiye katladı. Geçen ay Constellation, Microsoft ile 20 yıllık bir elektrik tedarik anlaşması imzaladı ve bu anlaşma, ABD tarihindeki en ciddi nükleer kazanın yaşandığı Pennsylvania'daki Three Mile Island nükleer santralinin yeniden açılmasına yol açacak.

Uranyum üreticisi Cameco'nun hisseleri bu yıl yüzde 38 artarken, nükleer bileşen tedarikçisi BWX Technologies'in hisseleri yüzde 65 yükseldi. Lightbridge Corporation'ın CEO'su Seth Grae, "Reaktör şirketleri bir süredir yapay zeka kaynaklı elektrik talebini karşılamak için gerekli olduklarını söylüyor, ancak kimse onlara inanıyor gibi görünmüyordu" dedi.

Kısa bir süre öncesine kadar yatırımcılar, savunucuları tarafından büyük ölçekli nükleer reaktörlere göre daha küçük, daha güvenli ve daha verimli olarak övülen küçük reaktörlerin genişletilmesinin finansmanı konusunda temkinliydi. Sektörün projeleri zamanında ve bütçe dahilinde teslim etme yeteneği konusundaki endişeler, yüksek faiz oranları ve projeleri desteklemeye istekli müşteri eksikliğiyle birleşerek ilerlemeyi yavaşlatmıştı.

Geçen yıl X-energy, "Special Purpose Acquisition Company" (SPAC) olarak bilinen özel amaçlı bir satın alma şirketi aracılığıyla halka açılma planlarını iptal etmek zorunda kaldı. Kısa bir süre sonra NuScale, Amerika Birleşik Devletleri'nde ilk küçük reaktörü inşa etme planlarını iptal etti, çünkü enerji fiyatları yüzde 50'den fazla artarak megavat saat başına 89 dolara çıktığında yeterli sayıda enerji sağlayıcı elektrik satın almakla ilgilenmedi.

Amazon ve Google'un küçük reaktörlere yatırım yapma kararları, yeni bir yapay zeka veri merkezi dalgası için güvenilir, maliyet-etkin ve temiz elektrik elde etme ihtiyaçlarını yansıtıyor. Wood Mackenzie'ye göre, 2024'ün ilk yarısında toplamda neredeyse 24 gigawatt kapasiteye sahip yeni veri merkezleri duyuruldu—önceki yılın aynı döneminin üç katından fazla.

Sektör, ABD hükümetinden gelen milyarlarca dolarlık teşvikten de faydalanıyor; çünkü Rusya ve Çin'in—halihazırda bazı küçük reaktörleri işletmeye almış olan ülkeler—nükleer sektörde aşılmaz liderlik pozisyonları elde edebileceği konusunda endişeli. Washington, emisyonları artırmadan yapay zeka teknolojilerinde lider konumunu korumak için istikrarlı bir enerji sisteminin gerekli olduğunun da farkında.

Ancak eleştirmenler, nükleer enerji ve özellikle küçük reaktörler konusundaki coşkunun önemli riskler taşıdığı konusunda uyarıyor.

Zorluklara rağmen küçük reaktörlerin geliştiricileri iyimser.