De aanhoudende economische stagnatie heeft voor veel kleine ondernemers een bedreiging voor hun voortbestaan tot gevolg. De orderboeken blijven leeg en de planning voor de komende maanden is uiterst moeilijk. Volgens een driemaandelijkse enquête van het Ifo-Instituut in München zijn al bijna de helft van de zelfstandigen getroffen door een gebrek aan opdrachten.

In vergelijking met oktober is het aandeel getroffenen gestegen van 45,3 procent naar 47,9 procent in januari. "De orderportefeuilles van zelfstandigen slinken snel", merkt Ifo-expert Katrin Demmelhuber op over deze verontrustende ontwikkeling. "Dit gaat gepaard met dalende omzetten, wat reden tot zorg geeft." Als gevolg hiervan is de stemming onder zelfstandigen aan het begin van het jaar aanzienlijk verslechterd.

De huidige situatie wordt pessimistischer beoordeeld dan in de herfst, en ook de verwachtingen voor de komende zes maanden blijven zeer getemperd. Daarom is de bedrijfsklimaatindex in januari gedaald naar -22,6 punten, van -17,5 in december. "Het algemene economische klimaat maakt zelfstandigen steeds onzekerder", vat Demmelhuber de resultaten van de enquête samen.

De Duitse economie is vorig jaar met 0,3 procent gekrompen en volgens het ontwerp van het jaarlijks economisch verslag van de federale regering wordt voor 2024 slechts een minieme groei van 0,2 procent verwacht. Minister van Economie Robert Habeck gaf toe dat de situatie "dramatisch slecht" is. Hoge energieprijzen, hoge rentes, een zwakke wereldconjunctuur en aanhoudende inflatie drukken op de bedrijven.

Om continu de stemming onder zelfstandigen te meten, berekent het Ifo-Instituut sinds augustus 2021 de bedrijfsklimaatindex voor zelfstandigen. Deze omvat zowel zzp'ers als kleine ondernemingen met minder dan negen werknemers. Hoewel alle sectoren worden meegenomen, ligt de focus vooral op de dienstverleners.

De gegevens voor de index worden verzameld in samenwerking met Jimdo, een aanbieder van online tools speciaal voor zzp'ers en kleine ondernemingen. Ook de Verband der Gründer und Selbstständigen Deutschlands (VGSD) draagt bij aan het werven van meer deelnemers voor de enquête.