Οι θέσεις της συμμαχίας των Φαναριών είναι διχασμένες όταν πρόκειται για την οικονομική πολιτική - αντίστοιχες με τα διάφορα χρώματα μιας φαναροστάσης. Ωστόσο, τώρα οι ειδικοί της οικονομίας ασκούν πίεση στον Υπουργό Οικονομικών, προτείνοντας μια μεταρρύθμιση του κανόνα του χρέους.
Στο υψηλότερο επίπεδο της πολιτικής συζήτησης, ο αρχηγός του FDP Κρίστιαν Λίντνερ μιλά για τη χρηματοδότηση επενδύσεων, τις απαλλαγές και τη διεθνή βοήθεια στο πλαίσιο της ρήτρας χρέους. Για αυτόν, αυτό δεν είναι μόνο μια υποχρέωση από το Σύνταγμα, αλλά και από οικονομική λογική.
Για πρώτη φορά από την έναρξη της πανδημίας του κορονοϊού, φέτος η Ομοσπονδιακή κυβέρνηση θα τηρήσει τον κανόνα του χρέους. Για τον Λίντνερ αυτό αποτελεί μια μικρή πολυτέλεια, η οποία του επιτρέπει να αντιμετωπίσει τους εταίρους της κοαλίτσιόν του, το SPD και τους Πράσινους.
Ο Λίντνερ μάχεται μόνος για τον κανόνα χρέους, ενώ το πρωί της Τρίτης οι πέντε οικονομικοί σοφοί δημοσίευσαν μια πρόταση μεταρρύθμισης για τον κανόνα χρέους. Ταυτόχρονα, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) κριτικάρει τη γερμανική ρύθμιση χρέους.
Το Συμβούλιο Εμπειρογνωμόνων προτείνει ότι σε περιόδους χαμηλού συνολικού χρέους, θα πρέπει να εγκρίνονται υψηλότερα ελλείμματα δαπανών από το Κράτος. Επιπλέον, προσαρμόζεται η διαδικασία για τη διόρθωση του οικονομικού κύκλου και διαμορφώνεται πιο ομαλά η μετάβαση στη ρύθμιση του χρέους σε περίπτωση ανάγκης.
Αυτό θα μπορούσε να παρέχει στην Ομοσπονδία επιπλέον οικονομικό περιθώριο άνω των 50 δισεκατομμυρίων ευρώ μέχρι το 2027. Οι προτάσεις του Συμβουλίου Εμπειρογνωμόνων θα ξανανάψουν τη συζήτηση για το νόημα του χρέους.
Οι οικονομολόγοι, που είναι διχασμένοι σε θέματα δημοσιονομικής πολιτικής όπως και η συμμαχία "Αμπέλ", βρήκαν ωστόσο μια κοινή θέση σχετικά με τον κανόνα του χρέους.
Αυτό θα μπορούσε επίσης να είναι ένα μήνυμα προς την πολιτική. Οι οικονομολόγοι εξάπτουν τις μεγαλύτερες αντιπαραθέσεις με τις προτάσεις μεταρρυθμίσεων τους, όπως για παράδειγμα την ιδέα να εξαιρεθούν γενικά οι επενδύσεις από την κανονιστική εξαίρεση. Παρόλα αυτά, διεκδικούν εκτεταμένες αλλαγές στο Σύνταγμα.
Πέρα από το FDP, θα έπρεπε και η Ένωση να συμφωνήσει, κάτι που είναι απίθανο επί του παρόντος. Ωστόσο, η πρόεδρος του Συμβουλίου Ειδικών, Μόνικα Σνίτσερ, προσπαθεί να πείσει ότι οι προτάσεις αυξάνουν την ευελιξία της δημοσιονομικής πολιτικής και δεν θέτουν σε κίνδυνο τη βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών. Στην πρόταση αναλυτικά περιλαμβάνεται:
1. Flexibilität der Neuverschuldung je nach Schuldenstand
Κατά τις κανονικές περιόδους, ο κανόνας δανεισμού επιτρέπει ένα ετήσιο δάνειο 0,35 τοις εκατό του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος. Το Συμβούλιο των Εμπειρογνωμόνων θεωρεί ότι αυτό είναι υπερβολικά αυστηρό, καθώς οι επενδύσεις περιορίζονται "άδικα". Υπό ορισμένες συνθήκες, όπως για παράδειγμα μεγαλύτερη οικονομική ανάπτυξη ή χαμηλά επιτόκια, "εφικτά υψηλότερα ποσοστά χρέους είναι δυνατά".
Ο Δείκτης Χρέους δείχνει το συνολικό χρέος σε σχέση με την οικονομική απόδοση. Επί του παρόντος, η Γερμανία βρίσκεται στο 64 τοις εκατό. Η πρόταση προβλέπει τρία σενάρια: Αν ο δείκτης χρέους είναι κάτω από το 60 τοις εκατό, επιτρέπεται ένα ετήσιο δανεισμό ενός τοις εκατό. Αν ο δείκτης χρέους είναι πάνω από το 60 τοις εκατό, επιτρέπεται ένα χρέος του 0,5 τοις εκατό. Αν ο δείκτης του χρέους ξεπεράσει το 90 τοις εκατό, επανακαθορίζεται η αρχική δανειακή δυνατότητα του 0,35 τοις εκατό.
Σύμφωνα με προσομοιώσεις του Συμβουλίου, αυτή η μεταρρύθμιση θα οδηγούσε στη μείωση του ποσοστού του χρέους στο 59 τοις εκατό μέχρι το 2070. Χωρίς μεταρρύθμιση, η υφιστάμενη ρύθμιση θα οδηγούσε το ποσοστό κάτω από το 30 τοις εκατό.
2. Übergangsregelung nach Krisen
Στο παρόν, οι κρίσεις λήγουν σύμφωνα με τον κανόνα του χρέους πάντα στις 31 Δεκεμβρίου κάθε έτους. Στο Σύνταγμα προβλέπεται ότι το Κοινοβούλιο μπορεί να κηρύξει κατάσταση έκτακτης ανάγκης - όπως συνέβη τα τελευταία χρόνια λόγω πανδημιών ή ανησυχιών για την ενεργειακή ασφάλεια.
Ωστόσο, η κατάσταση ανάγκης μπορεί πάντα να αποφασιστεί μόνο για ένα έτος. Από την 1η Ιανουαρίου, η επιτρεπόμενη δανειοληψία μειώνεται και πάλι στο 0,35 τοις εκατό. Ωστόσο, οι συνέπειες των σοκ δεν τελειώνουν ποτέ απότομα. Μπορεί να εξασθενούν γρήγορα, αλλά εκτείνονται για χρόνια.
Ο Συμβουλικός Σύμβουλος προτείνει, επομένως, μια φάση μετάβασης μετά από ένα έκτακτο περιστατικό. "Οι κρίσεις συχνά έχουν ακόμα αισθητές επιπτώσεις, ακόμα και όταν η πρωταρχική αιτία έχει ήδη ξεπεραστεί", σύμφωνα με τους οικονομολόγους. Η φάση μετάβασης μπορεί είτε να διαρκέσει τέσσερα χρόνια, κατά τα οποία το επιτρεπόμενο δανεισμό θα μειώνεται κάθε χρόνο κατά 0,5 ποσοστιαίες μονάδες, είτε τρία χρόνια, κατά τα οποία ο δανεισμός θα μειώνεται κάθε χρόνο γραμμικά στο 0,35%.
Αυτή η μεταρρύθμιση δημιουργεί δημοσιονομικό περιθώριο και ταυτόχρονα ενισχύει το όριο χρέους, καθώς αποφεύγονται επαναλαμβανόμενες συζητήσεις για την εκ νέου κήρυξη κατάστασης έκτακτης ανάγκης. Ήδη οικονομολόγοι από όλες τις πλευρές τάχθηκαν υπέρ αυτής της μεταβατικής ρύθμισης.
3. Konjunkturkomponente
Το 0,35% δεν καθορίζει μόνο το ετήσιο νέο χρέος, αλλά προσαρμόζεται ανάλογα με την οικονομική κατάσταση: Σε κακές φάσεις είναι δυνατά υψηλότερα χρέη, σε καλές λιγότερα. Αυτό επιτρέπει στην κυβέρνηση να αντιδρά στις διακυμάνσεις της συγκυρίας και την υποχρεώνει να αποταμιεύει για χειρότερες περιόδους. Καθοριστική για τον υπολογισμό είναι η απόκλιση της συγκυριακής ανάπτυξης από την κανονική απασχόληση, δηλαδή το δυναμικό της γερμανικής οικονομίας.
Ωστόσο, η εκτίμηση αυτού του μεγέθους θεωρείται παρωχημένη από την άποψη των Σοφών της Οικονομίας και πολλών άλλων οικονομολόγων. Μια μεταρρύθμιση προβλέπεται στη συμφωνία της κυβερνητικής συνασπισμού και θα μπορούσε να υλοποιηθεί χωρίς τροποποίηση του Βασικού Νόμου. Κατά τη διάρκεια ενός οικονομικού εργαστηρίου τους τελευταίους μήνες, η Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση συγκέντρωσε πολλές προτάσεις, οι οποίες ωστόσο διίστανται σημαντικά μεταξύ τους.
Ο περιθώριο που προσφέρουν αυτή τη στιγμή κυμαίνεται μεταξύ λίγων δισεκατομμυρίων και ενός υψηλότερου διψήφιου αριθμού δισεκατομμυρίων
