Wieloletnie obawy w stolicach UE dotyczące zdolności prezydenta USA Joe Bidena są coraz częściej wyrażane publicznie.
Podczas spotkania pomiędzy Joe Bidenem a liderem Unii Europejskiej na początku tego roku delegacja europejska odetchnęła z ulgą, widząc amerykańskiego prezydenta w formie i przytomnego – aż do końca rozmowy. „Zakończył spotkanie tą samą anegdotą, którą rozpoczął", powiedziała osoba poinformowana o dyskusji. „Wszystkim opadły serca.”
Obawy dotyczące wieku Bidena, jego sprawności umysłowej i zdolności pokonania Donalda Trumpa w listopadowych wyborach stale rosły w tym roku w europejskich stolicach. Rządy obawiają się, co oznaczałby powrót Trumpa dla transatlantyckich stosunków handlowych i bezpieczeństwa oraz dla Ukrainy.
Diese Ängste erreichten am Freitagmorgen ihren Höhepunkt, als europäische Beamte Bidens katastrophale Debattenleistung mit Entsetzen verfolgten und viele den seltenen Schritt unternahmen, einen amtierenden US-Präsidenten offen zu kritisieren.
Te obawy osiągnęły swoje apogeum w piątkowy poranek, kiedy to europejscy urzędnicy z przerażeniem śledzili katastrofalny występ Bidena w debacie, a wielu z nich podjęło rzadki krok otwartej krytyki urzędującego prezydenta USA.
Niepokój pojawia się w momencie, gdy centrowe partie europejskie walczą z rosnącą falą prawicowych populistów i populistycznych polityków. Twarda i skrajna prawica zdobyła około jednej czwartej miejsc w wyborach europejskich, podczas gdy skrajna prawica we Francji grozi zdobyciem największego odsetka głosów w przedterminowych wyborach w niedzielę.
„Może Europa wreszcie się obudzi po pierwszej telewizyjnej debacie” – powiedział Michael Roth, poseł SPD i przewodniczący Komisji Spraw Zagranicznych Bundestagu. „Pełne lęku nadzieje na ponowny wybór Bidena wcale nie pomagają.”
Możliwa druga prezydentura Trumpa postrzegana jest w Europie jako znaczące zagrożenie geopolityczne, szczególnie że wyraził wątpliwości co do obrony sojuszników z NATO w przypadku konfliktu i obiecał wysokie cła na handel transatlantycki. Europejscy dyplomaci starają się o środki mające na celu ograniczenie szkód, jednocześnie mając nadzieję, że nie będą one konieczne.
EU-Beamte in Brüssel, die eine weit kohäsivere Beziehung zur Biden-Administration genossen haben, erkennen Bidens sichtbaren körperlichen Verfall in den letzten vier Jahren an. Mehrere europäische Diplomaten, die am G7-Gipfel in Italien teilnahmen, wo Biden das formelle Gipfeldinner ausließ, bemerkten privat seine spürbare Konzentrationsschwäche und körperlichen Einschränkungen.
Politycy w Niemczech, kraju, który był szczególnie na celowniku podczas prezydentury Trumpa, wyrazili głębokie zaniepokojenie słabą postawą Bidena w debatach.
Michael Link, poseł FDP i członek koalicji rządowej, powiedział: „Czasami trudno było zrozumieć, co mówił Biden.” Dodał, że Demokraci na swoim konwencji partyjnej w sierpniu muszą zdecydować, czy naprawdę chcą wystawić Bidena jako kandydata.
„Wypowiedzi Trumpa w debacie były alarmujące dla Niemiec i Europy”, powiedział Link. „Jego wypowiedzi na temat polityki zagranicznej są mylące i irytujące, na przykład kiedy twierdzi, że zakończy wojnę na Ukrainie z Putinem, oczywiście nie wspominając o Europejczykach.”
Norbert Röttgen, poseł CDU i ekspert ds. polityki zagranicznej, powiedział: „Demokraci muszą teraz zmienić swojego kandydata.”
W Polsce wyścig o prezydenturę USA jest śledzony z niepokojem, ponieważ Rosja zagraża wschodniej flance NATO, a sąsiadująca Ukraina jest w dużej mierze zależna od dostaw broni amerykańskiej. Politycy po obu stronach polskiego parlamentu od dawna uważają Waszyngton za najważniejszego partnera w zakresie bezpieczeństwa.
Polski minister spraw zagranicznych Radosław Sikorski przyłączył się do głosów sugerujących, że Biden powinien rozważyć rezygnację, aby uniknąć katastrofalnego przekazania władzy. „Ważne jest, aby odpowiednio zarządzać swoją podróżą w stronę zachodu słońca", zażartował Sikorski.
We Włoszech, gdzie wicepremier Matteo Salvini otwarcie wyraża swoje poparcie dla Trumpa, inni członkowie rządu premier Giorgii Meloni wykazywali powściągliwość i nie wydali żadnych publicznych komentarzy na temat debaty czy niepokojącej kondycji Bidena.
Były premier Matteo Renzi, obecnie centrowy poseł opozycji, otwarcie zażądał jednak, aby Biden ustąpił i zrobił miejsce dla alternatywnego kandydata. „Joe Biden już tego nie potrafi”, napisał Renzi na X. „Jako senator, wiceprezydent i prezydent służył USA honorowo. Nie zasługuje na haniebny koniec... wymiana jest obowiązkiem dla wszystkich.”
