Der US-Biochemiker David Baker sowie die Google DeepMind-Wissenschaftler Sir Demis Hassabis und John Jumper wurden gemeinsam mit dem Nobelpreis für Chemie ausgezeichnet. Die Auszeichnung würdigt ihre bahnbrechenden Arbeiten zur Entschlüsselung der biologischen Geheimnisse von Proteinen, die das Leben und die Gesundheit maßgeblich bestimmen.
US biochemik David Baker oraz naukowcy z Google DeepMind Sir Demis Hassabis i John Jumper zostali wspólnie uhonorowani Nagrodą Nobla w dziedzinie chemii. Nagroda docenia ich przełomowe prace nad rozszyfrowaniem biologicznych tajemnic białek, które mają kluczowy wpływ na życie i zdrowie.
Baker otrzymał połowę nagrody w wysokości 11,3 miliona koron szwedzkich (1,06 miliona dolarów) za swoje badania w dziedzinie komputerowego projektowania białek. Pod jego kierownictwem w Instytucie Projektowania Białek na Uniwersytecie Waszyngtońskim udało się opracować zupełnie nowe struktury białkowe, które znajdują zastosowanie w szczepionkach, nanomateriałach i miniaturowych czujnikach. „Jestem głęboko zaszczycony i czekam z niecierpliwością na możliwości, jakie oferuje projektowanie białek” – powiedział Baker po ogłoszeniu.
Hassabis i Jumper otrzymali drugą połowę nagrody za swoją pracę nad przewidywaniem struktur białek przy użyciu sztucznej inteligencji. Ich model AI, AlphaFold, opracowany przez Google DeepMind, zrewolucjonizował zrozumienie struktur białek. Dzięki AlphaFold możliwe było precyzyjne trójwymiarowe odwzorowanie niemal wszystkich znanych białek, co znacznie przyspieszyło badania. „AlphaFold pozwala nam skuteczniej rozwiązywać skomplikowane problemy biologiczne” – wyjaśnił Hassabis.
Komisja Noblowska podkreśliła, że metody Bakera oraz Hassabisa i Jumpera stanowią duży postęp w zrozumieniu, jak białka funkcjonują i wchodzą w interakcje, aby utrzymać komórki przy życiu. Te odkrycia otwierają nowe możliwości w rozwoju terapii trudnych do leczenia chorób oraz w zrównoważonym rozwoju technologii. Heiner Linke, przewodniczący Komitetu Noblowskiego ds. Chemii, skomentował: „Te odkrycia otwierają ogromne możliwości dla nauki i medycyny”.
Pomimo imponujących sukcesów, naukowcy stoją przed dużymi wyzwaniami. Podczas gdy Baker nadal tworzy nowe rodzaje białek, DeepMind pracuje nad rozwojem AlphaFold 3, które obecnie uwzględnia także DNA, RNA i ligandy. Spin-off firma Isomorphic Labs planuje wykorzystać przełomy AlphaFold w rozwoju leków i skrócić fazę odkrywania z pięciu do dwóch lat.
Nagroda Nobla w dziedzinie chemii jest trzecią z sześciu corocznych nagród Nobla, które są ogłaszane w kolejne dni tygodnia. Laureaci Nagrody Nobla w dziedzinie literatury są ogłaszani w czwartek, laureaci Pokojowej Nagrody Nobla w piątek, a laureaci Nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii w poniedziałek.
